Tendon yaralanmaları, özellikle el ve parmaklarda oldukça önemlidir çünkü elin hareket kabiliyeti doğrudan bu yapılarla ilgilidir. Tendonlar, kasların kemiklere bağlanmasını sağlayan yapılardır ve bu sayede hareket gerçekleşir. El cerrahisinde tendon yaralanmaları acil ve hassas müdahale gerektiren durumlardır.
🔹 Tendonların Temel Sınıflaması
1. Fleksör Tendonlar (avuç içi tarafı)
-
Parmakları bükmemizi sağlar
-
Derin (FDP) ve yüzeyel (FDS) fleksör tendonlar
2. Ekstansör Tendonlar (el sırtı tarafı)
-
Parmakları açmamızı sağlar
-
Daha yüzeyeldir, kolay yaralanır
🔹 Tendon Yaralanmasının Nedenleri
-
Kesici alet yaralanmaları (cam, bıçak)
-
Ezilme travmaları
-
Açık kırıklar
-
Zorlayıcı spor veya iş kazaları
🔹 Belirtiler
| Fleksör Tendon Yaralanması | Ekstansör Tendon Yaralanması |
|---|---|
| Parmak bükülemez | Parmak açılamaz |
| Avuç içi veya parmakta kesi | El sırtında kesi |
| Duyu kaybı eşlik edebilir | Genellikle yüzeyseldir |
| Tendon geri çekilmiş olabilir | Tendon uçları ayrılabilir |
🔹 Değerlendirme ve Tanı
-
Fizik muayene: Aktif hareket var mı? Parmaklar tam açılıp kapanabiliyor mu?
-
Tendon testleri: Her parmak için ayrı test uygulanır (örneğin FDP testi)
-
Ultrason/MRI: Tendon uçlarının yerini ve durumu gösterir
-
Röntgen: Kırık veya yabancı cisim var mı?
🔹 Tedavi Yöntemleri
🔸 1. Cerrahi Onarım (Altın Standart)
Tendonlar genellikle kendi başına iyileşemez; mikrocerrahi ile uç uca dikilir. Özellikle fleksör tendon yaralanmaları hassasiyet ister.
➤ Onarım Teknikleri:
-
Modified Kessler dikişi (sık kullanılan teknik)
-
Çekirdek dikiş + epitendinöz dikiş kombinasyonu
-
Tendon transferi veya grefti (eski veya ciddi hasarda)
🔸 2. Zamanlama
-
En iyi sonuçlar ilk 7-10 gün içinde yapılan onarımlarda alınır.
-
Geciken vakalarda adezyon (yapışıklık) riski artar.
🔹 Tendon Yaralanma Bölgeleri (Özellikle Fleksörlerde)
| Bölge | Açıklama |
|---|---|
| Zone I | Distal falanks – sadece FDP bulunur |
| Zone II | “No man’s land” – hem FDP hem FDS vardır, zor bölge |
| Zone III | Palm bölgesi |
| Zone IV | Karpal tünel bölgesi |
| Zone V | El bileği – sinir ve damarlar da sık etkilenir |
🔹 Ameliyat Sonrası Süreç
✅ İmmobilizasyon
-
Genellikle atel ile sabitlenir (3-6 hafta)
-
Tendon onarımına göre özel atel (dorsal blok atel gibi)
✅ Fizyoterapi/Rehabilitasyon
-
Erken pasif hareket: Yapışıklığı önler
-
Kontrollü aktif egzersizler
-
Rehabilitasyon başarının %50’sinden fazlasını belirler!
🔹 Komplikasyonlar
-
Tendon adezyonları (yapışıklıklar)
-
Tendon kopması (revizyon gerekebilir)
-
Hareket kısıtlılığı
-
Enfeksiyon (özellikle açık yaralarda)
-
Sinir hasarı (özellikle eşlik eden travmalarda)
🔹 Örnek: Kesik Sonrası Parmak Bükülmüyorsa?
Bu durum muhtemelen fleksör tendon yaralanmasına işaret eder. Gecikmeden bir ortopedi uzmanı veya el cerrahı tarafından görülmeli. Kesik yüzey küçük olsa bile altta ciddi hasar olabilir.